ئیــبتــدا بـه نـــام پادشــای غـه فـور
سانع و سامع ،سه تتار و سه بوور
میرزا احمد داواشی
معرفی شهرستان روانسر
شهرستان روانسر با مساحت 1140کیلومتر متر مربع یکی از شهرستان های استان کرمانشاه در 60کیلومتری مرکز استان واقع شده است ، سرزمینی که خداوند نعمت های فراوان خودرا بصورت چشمه های جوشان ، رودهای خروشان ، زمین های حاصل خیز عرضه نموده است ودارای مردمانی غیور ، اصیل ومهمان نواز می باشد.در مورد وجه تسمیه نام این شهرستان وجه تسميههاي متفاوتي وجود دارد كه از جمله روان سر به معناي سراي روح و جان است ویا سراب پرآب روان است که با همه این اوصاف روانسر محل آسایش سرسبزی وزندگی ورودهاو چشمه های خروشان است.
شهرستان روانسرنگین همیشه سبز و به عنوان دروازه اورامانات از شمال به شهرستان کامياران در استان کردستان ، از شرق به شهرستان کرمانشاه از شمالغربي به شهرستان پاوه، از جنوب به شهرستان اسلام آباد غرب و از غرب به شهرستان جوانرود منتهي مي شود. زبان مردم آن گویش کردی سورانی است و اکثر مردم آن اهل سنت و پیرو مذهب امام محمد شافعی (رض) می باشند ودر تعدادی از روستاهای همجوار با شهرستان کرمانشاه خانوارهایی از شیعه اثنی عشری وطایفه اهل حق سکونت دارند.پوشاك مردان شامل چوخه و رانك ( پيراهن و شلوار محلي ) است كه روي آن شال ميبندند و از كلاش يا گيوه هم براي پا پوش استفاده ميكنند. زنان روانسری معمولا پيراهنهاي بلند و گشاد و سخمه ( جليقه ) و كوا (قبا) در رنگها و طرحهاي متنوع ميپوشند كه علاوه بر زيبايي از نظر پوشيدگي و موزون نمودن قامت شخص بسيار موثرند. خوراك شهرستان روانسر هم در نوع خود لذيذ و كم نظير است،آش پاغازه، آش شلم ، آش دوغ ، هلوژه ئاو ، آش انار ، ماشاو ، تورشا ، پرپوله ، آش رشته ، قيسي رون ، پتله ، خورش كنگر ، خورش ريواس ، خورش هلو ، دلمه ، خورش قسقوان ، پلاو كشمش ، بوراني كرفس و سير و ماس از جمله غذاهاي سنتي اين شهر است. موسيقي در ميان مردم كرد جايگاه ويژهاي دارد، موسيقي رايج در روانسر مانند شهرستانهاي پاوه و جوانرود شامل نواهاي هوره، سياه چمانه ، سوز است و سازهاي مورد استفاده عبارتند از سرنا ، دهل ، شمشال و دف كه در مراسم مولودي خواني به كار ميرود.
از جاذبه هاي اين شهرستان مي توان به سراب روانسر، غار قوي قلعه، گور دخمه روانسر، غار کاوات ، مناظر بکر وبدیع ارتفاعات شاهو ،تپه موسایی و …اشاره کرد روانسر را باید شهر آب دانست چرا که در این شهرستان چشمه ها ورودخانه های فراونی وجود دارد وچشمه های پرآب این شهرستان علاوه بر تامین آب شرب روانسر ومصارف کشاورزی دشت های حاصل خیز این شهرستان آب شرب شهر جوانرود از طریق چشمه های آب شهر روانسر تامین می شود .
مردمان این شهرستان بیشتر به کشاورزی ، دامداری وباغبانی مشغول هستند واز لحاظ رتبه مساحت اراضی زراعی چهارمین شهرستان استان ولی از لحاظ کیفیت کشاورزی بهترین های استان می باشد ودر سال های 84تا 86 بیش از 5 نفر از کشاورزان روانسری بعنوان نمونه کشوری انتخاب و در زمینه های برداشت ذرت ، گندم دیم ونخود دیم حائز رتبه برترکشوری شده اند . وتنوع مزارع این شهرستان شامل گندم ، جو، نخود ، کلزا، یونجه وشبدر ودر مزارع باغی شامل درختان مثمری مانند توت وگردو می باشد.شایان ذکر است این شهرستان چهار سال پیاپی رتبه اول کشوری تولید ذرت را به خود اختصاص داده است .
با توجه به تقسیمات کشوری این شهرستان دارای 2شهر بنام های روانسر وشاهو و5 دهستان به نام های : بدر آباد ، قوری قلعه ، زالواب ، دولت آباد وحسن آباد بوده وجمعیت این شهرستان بیش از 47000 نفر می باشد.همچنین با توجه به خدمات دولت جمهوری اسلامی ایران در این منطقه وپتانسیل های ترقی وتوسعه در این شهرستان ، هم اکنون شهرستان روانسر یکی از شهرستان های توسعه یافته استان کرمانشاه می باشد وشهرک صنعتی روانسر با 60 هکتار مساحت دارای70 کارخانه فعال می باشد و همچنین دارای ۱۶۵ واحد آموزشی شهری وروستایی با بیش از ۸۰۰۰نفر دانش آموز می باشد ودر سال 1387 سه دانشگاه شامل دانشگاه پیام نور ، مرکز جامع علمی وکاربردی ودانشگاه آزاد اسلامی مرکز روانسر در این شهرستان تاسیس وزمینه ادامه تحصیل جوانان این شهرستان وسایر علاقمندان به تحصیل در شهرستان هاواستان های همجوار را فراهم نموده است .
در این نوشتار کوتاه جاذبه های این شهرستان به اجمال معرفی وامید است گردشگران عزیز با آثار وجاذبه های گردشگری این شهرستان بیشتر آشنا شوند .
*دخمه روانسر (گور صخرهای) یا تاق فرهاد در دیواره کوهی در حاشیه سراب روانسر واقع است که به دوره هخامنشی باز میگردد. این دخمه شامل یک اتاقک کوچک است که ورودی آن به سمت شرق و مشرف به رودخانه وشکه رو( خشک رود) و دشت های باشوکی است. نقش اهورامزدا، یک شخص روحانی و تودهای هیزم در سمت راست ورودی این دخمه دیده میشود. یک پایه ستون نیز در کنار سراب روانسر وجود دارد که احتمالاً هم زمان با دخمه ساخته شدهاست و نشان دهنده وجود یک کاخ یا سازهای کوچکتر در نزدیکی چشمه در دوران هخامنشی است.
یکی دیگر از جاذبههای دیدنی و بسیار زیبای شهرستان روانسر غار قوری قلعه که در بخش شاهو قرار دارد ،
* غار قوری قلعه، بزرگترین غار آبی آسیا میباشد. این غار در ۲۵ کیلومتری شهر [روانسر] قرار دارد. قدمت آن به ۶۵ میلیون سال میرسد و تنها ۳۰ سال از شناسایی آن میگذرد و به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران، به ثبت رسیدهاست. در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی یک گروه از غارشناسان انگلیسی و در سال ۱۳۵۶ و نیز گروه دیگری از غارنوردان فرانسوی موفق به کشف کامل این اثر شدند.
عمق حوضچههای این غار به ۱۴ متر میرسد همچنین دمای داخل غار۷ تا ۱۱ درجهاست و در تمام فصول سال ثابت است. این اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در ۱۴۰۰متری و ۵۰۰ متری به نامهای تالار مریم، تالار کوهان شتر، تالار مسیر برزخ، تالار بلور و تالار عروس میباشد.این غار یکی از زیباترین جاذبههای دیدنی استان کرمانشاه و شهرستان روانسر میباشد.
*چشم انداز زیبای دیگر این شهرستانسراب همیشه خروشانی به نام سراب روانسرمی باشد که در مرکز شهر روانسر چشم هر صاحب ذوقی را بسوی خود می کشاند وهمه روزه مسافران زیادی برای دیدن این چشم انداز زیبا راهی این شهر می شوند تا لحضه ای را با آسایش در کنار این سراب خروشان سپری نمایند.این سراب سرچشمه آب رودخانه قره سو در کرمانشاه نیز می باشد .
*تپه موساییکه تقریبادر داخل شهر روانسرقرار دارد در ساحل شرقی رودخانه سراب روانسر به فاصله کمی از سراب روانسر قرار دارد وبرابر بررسی کارشناسان این تپه نشانگر قدمت 5000 ساله استقرار انسان در این منطقه می باشد.که به گفته اهالی این تپه محل ساختمان ( عمارت )مالکین قدیمی ،وهمچنین محل دفن اموات یهودیان روانسر بوده است .
*سراب جاوریکه در دامنه کوه ماه زرد ودر ورودی شهر روانسر در مسیر جاده روانسر – کرمانشاه قرار دارد وآبدهی آن 50تا 500 دبی در ثانیه می باشد ومنابع مهم مصرف کشاورزی در منطقه ویکی از نقاط گردشگری روانسر می باشد .
* غار کاوات ، که در دامنه کوه های سربفلک کشیده شاهو در اطراف روستای شبانکاره از توابع این شهرستان می باشد وبه جهت آب روانی که در آن جاری است علاوه بر مصارف آشامیدنی روستاهای اطراف وتا این اواخر بعنوان آب شرب شهر جوانرود استفاده میشد جهت مصارف باغبانی وکشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد.
*اماکن زیارتی:آرامگاه منسوب به اویس القرنی : .آرامگاه حضرت اويس قرني كه از تابعین بزرگ پيامبر(ص) است و بسيار مورد احترام پيامبر اكرم (ص) بوده در مسير جاده كرمانشاه به روانسر در فاصلة 35 كيلومتري شمال غربي كرمانشاه واقع است و هر سال زائران بسياري را از شهرهاي دور و نزديك به سوي خويش جذب مي نمايد كه در بارگاه ويس به ذكر و مراسم عبادي خاص خويش مي پردازند. بارگاه ويس به شكل بناهاي دوره سلجوقي و بر ارتفاعات كوهي به نام (بيشه كوه) در محدوده روانسر قرار گرفته است . در مورد احداث بناي مقبره ويس اطلاع دقيقي در دست نيست گويا عمر بناي آرامگاه از آغاز حكومت سلجوقيان است . هر چند كه پيش از آن نيز قبرستاني در آن محل وجود داشته است . البته در كتب تاريخ اصحاب و تابعين پيامبر (ص) ، رواياتي چند مبني بر فوت اويس در هنگام جهاد در منطقهاي از كردستان آمده است . از جمله زیارتگا ه های این شهرستان می توان به :آرامگاه امامزاده باباحیران در روستایی به همین نام آرامگاه شیخ سراج الدین مشهور به شیخ دارسوزدر روستای سله کان وآرامگاه سلطان شیخ مهر دار اشاره نمود.
* ارتفاعات سربفلک کشیده شاهوودامنه های زیبایآن از نقاط مهم گردشگری در شهرستان روانسر می باشد كوه زيباي شاهو كه سراسر اورامان لهون را زير چتر خود گرفته در سقط الرس كوه شاهو روستاي تاريخي تنگي ور و پلنگان يا پالنگان قرار گرفته است كه در ادوار گذشته حاكم نشين چند قوم كرد بوده و خاطرات تلخ و شيرين فراواني را در سينه دارد قلعه پلنگان در دهستان ژاوروود واقع شده كه در قرون ششم هجري بوسيله حاكم اردلان براي مركز حكومت خود ساخته است كه كتيبه سنگي بزرگ آن بر جای مانده است. همچنیندر تمامی فصول سال کوهنوردان زیادی از استان های همجوار جهت صعود به این ارتفاعات به شهرستان مراجعه ویا در دامنه های سرسبز آن به همراه خانواده لحظاتی را به شادی می گذرانند. ونیز ارتفاعات ودامنه های کوه شاهو محل رویش گل های زیباوگیاهان دارویی وخوراکی زیادی است
لطفا نظر یادتون نره